ʻO 10 mau ʻāina me ka hapa nui o ka wai ma ka honua
Nā mea
He waiwai nui ka wai no ke ola kanaka. Hoʻololi lima ka pilikia wai a i ʻole ka pilikia wai. Ke piʻi aʻe ka hoʻohana ʻana i ka wai hou e pili ana i nā kumuwaiwai wai hou, hiki mai ka pōʻino. ʻO ka maikaʻi ʻole o ka hoʻokele wai a me ka hoʻohana ʻana ʻo ia ke kumu nui i pilikia ai kekahi ʻāina i ka nele o ka wai.
ʻOiai ke hoʻomaka nei kekahi mau papahana mālama wai, aia kekahi mau ʻāina kahi i ʻike ʻole ʻia ai ka hemahema a me nā pilikia. E ʻike kākou i kēia mau ʻāina a me nā kumu e kū nei lākou i kēia kūlana i kēia manawa. Aia ma lalo iho nā ʻāina he 10 me ka hapa nui o ka wai ma ka honua i 2022.
10. Afghanistan
He ʻāina ia e piʻi nui ana ka heluna kanaka. ʻO ia ke kumu i nui ai nā pilikia wai ma ʻaneʻi. Ua hōʻike ʻia he 13% wale nō o ka wai maʻemaʻe i loaʻa no ka hoʻohana ʻana e nā kamaʻāina o ka ʻāina. ʻO ke koena he wai haumia a pono ʻole ka poʻe e hilinaʻi ai. Hoʻopilikia nui ʻia ka hapa nui o ka ʻāina i ka nele o ka wai. ʻO ka nele o ke kūkulu ʻana a me ka mālama ʻole i waena o ka poʻe me nā kiʻekiʻe o ka heluna kanaka hiki ke hoʻopiʻi ʻia i kekahi ʻano no ke kumu o kēia. ʻO ka nele o ka wai maʻemaʻe ke kumu nui i pilikia ai ka poʻe o Afghanistan i nā pilikia olakino.
9. Ethiopia
ʻOiai ʻo ka hapa nui o nā ʻāina ma ka ʻāina ʻApelika e kū nei i ka nele o ka wai, ʻo ʻAitiopa ka ʻāina kahi i ʻoi aku ka kiʻekiʻe o ka paʻakikī. No ka mālama ʻana i ka heluna kanaka a me ke olakino o kona poʻe, makemake nui ʻo ʻAitiopa i ka wai hou a maʻemaʻe. ʻO 42% wale nō o ka poʻe i hōʻike ʻia e loaʻa i ka wai maʻemaʻe, me ke koena e hilinaʻi wale nei i ka wai mālama ʻia a me ka maʻemaʻe ʻole. Hiki ke wehewehe ʻia ke kiʻekiʻe o ka make ma ka ʻāina ma o ka loaʻa ʻana o ka wai maʻemaʻe ma ka hapa nui o ka ʻāina. Ua hōʻike ʻia nā wahine a me nā keiki i nā maʻi a me nā pilikia olakino ma muli o kēia. Ua hele lōʻihi nā wāhine e lawe i ka wai no ko lākou ʻohana.
8. Uahi
Aia i loko o ka Horn o ʻApelika, pilikia ʻo Chad ʻaʻole wale no ka nele o ka wai, akā no ka nele i ka meaʻai. Hoʻopilikia nui ʻia e nā kūlana maloʻo, ʻoi aku ka maikaʻi o ka ʻāina i kēlā mau pilikia i nā manawa he nui i ka makahiki. ʻO ke kumu o ka ʻai ʻole ʻana o nā keiki a maʻi koke i nā maʻi koʻikoʻi a me ka make ma muli paha o nā kūlana climatic e hoʻoulu ai i nā kūlana e like me ka maloʻo a me ka wī a pēlā e hoʻopilikia ai i ke olakino. ʻAʻole i mālama ʻia nā wahine a me nā kāne i nā hopena ʻino o kēia. ʻO ka wai maʻemaʻe a me ka wai maʻemaʻe ka mea i nui ai nā maʻi iā lākou. Ua pili pū ʻia nā ʻāina a puni e like me Niger a me Burkina Faso, e like me Chad.
7. Kambodia
He mea pōʻino ma kahi o 84% o ka heluna kanaka o Cambodia ʻaʻole i loaʻa i ka wai maʻemaʻe a me ka wai hou. Hoʻohana maʻamau lākou i ka wai ua a me kāna mālama ʻana. ʻO ka wai maʻemaʻe wale nō ka lāʻau e hoʻopau pinepine ai i ka make wai ma nā wahi o loko o ka ʻāina. ʻAʻole ia he mea kupanaha he kono hāmama kēia i ka nui o nā maʻi a me nā maʻi. ʻOiai ke kahe nui nei ka muliwai ʻo Mekong ma waena o ka ʻāina, ʻaʻole lawa ka poʻe e hoʻokō i nā koi. Eia naʻe, pilikia ka muliwai i ka wā ua, i ka wā i loaʻa mua ai ka wai ua e kākoʻo i ke ola.
6. Laos
ʻOiai ʻo ka hapa nui o ka muliwai Mekong e hele ana ma Laos, akā ma muli o ka emi ʻana o ka pae wai o ka muliwai i ka wā i hala aku nei, ua kū ka ʻāina i nā pilikia wai koʻikoʻi. No ka mea, ʻo ka heluna kanaka nui, aia ma kahi o 80%, hilinaʻi i ka mahiʻai a me ke ola ʻana, ʻo ka nele o ka wai i loko o ka muliwai e hoʻopilikia nui iā lākou. ʻO ka muliwai nō hoʻi ko lākou kumu nui no ka lawe ʻana, ka hana mana no ka ʻāina, a me ka hana ʻai. Akā ʻo ka emi ʻana o ka pae wai i loko o ka muliwai ua alakaʻi i nā kūlana koʻikoʻi he nui e keakea ana i ka hoʻomohala ʻana o ka ʻāina a me kona heluna kanaka holoʻokoʻa.
5. Haiti
Wahi a nā helu helu a me nā hōʻike like ʻole, ʻo Haiti kekahi o kēlā mau ʻāina e pilikia nui nei ma muli o ka pilikia wai. Ma kahi o 50% o ka heluna kanaka i loaʻa i ka wai maʻemaʻe a me ka wai hou, aʻo ke koena e hilinaʻi i ka wai palekana a me ka maʻemaʻe ʻole e hāʻawi ʻia ma hope o ka lōʻihi. ʻO ke ōlaʻi i loaʻa i kēia ʻāina i ka makahiki 2010 ua hoʻopōʻino i kekahi mau kumu wai, e hoʻohuli ana i ka ʻāina i kona kuli, e noi ana i ke kōkua mai nā ʻāina ʻē aʻe e mālama i ka heluna kanaka. Nui ka poʻe i make ma muli o kēia ōlaʻi, nui ka poʻe i pōʻino waiwai. Akā ʻo ka pohō nui loa i lawe ʻia mai iā lākou e ka pilikia wai no ke ola. ʻO ka nele o nā hoʻolālā mālama wai a me ka ʻānai ʻana o ka lepo kekahi kumu nui o ka nele o ka wai ma ka ʻāina.
4. Pakikiana
ʻO ka hoʻopau ʻana o nā kumuwaiwai a me ka nele o nā hoʻolālā e mālama i nā kumuwaiwai wai ua hoʻonoho iā Pakistan i waena o nā ʻāina kahi i nui ai nā pilikia wai. ʻO nā kūlana maloʻo hoʻi ke kumu o ka nele o ka wai. ʻO ke kumu o kēia kūlana ʻo ia hoʻi ka manaʻo palaka o ka poʻe i ka hoʻohana pono ʻana i ka wai. Ma muli o ka hoʻomaʻamaʻa ʻana o ka mahiʻai ma nā wahi he nui o ka ʻāina, ʻoi aku ka nui o ka nele o ka wai i ko lākou kūlana o ka noho ʻana i nā manawa he nui i nā makahiki e hiki mai ana. Me ka loaʻa ʻana o ka wai maʻemaʻe 50% wale nō, ke kū nei ka poʻe ma Pakistan i nā maʻi he nui ma hope o ka inu ʻana i ka wai maʻemaʻe a palekana.
3. Suria
ʻO ke kūlanakauhale ʻo Aleppo ka mea koʻikoʻi loa e pili ana i ka nele o ka wai. Ke kū nei ʻo Suria i kahi pilikia wai nui a aia i kahi kūlana hopohopo. Ma muli o ka pau ʻana o ka kahe ʻana o ka wai mai nā ʻāpana like ʻole o nā mokuʻāina a mai nā wahi i lalo o ka mana aupuni, ke piʻi nei ke kūlana i kēlā me kēia lā. ʻOiai ua hoʻomaka nā hui like ʻole i nā hoʻolālā a me nā papahana e pili ana i ka hoʻoponopono ʻana i kēia pilikia, ʻaʻole i loli ke kūlana i nā makahiki i hala. I ka hala ʻana o ka manawa, hoʻomaka ka poʻe e neʻe e ʻike i kēlā mau kūlana a ola i kēlā mau pilikia.
2. Aikupito
Kahe ka muliwai Nile ma waena o ʻAigupita, a ʻaʻole i pilikia ka poʻe i noho i ka wā ma mua i ka nele o ka wai ma ka ʻāina. Akā, ʻo ka hoʻohaumia nui ʻana o ka muliwai i ka wā lōʻihi, lilo ia i mea maʻemaʻe a maikaʻi ʻole ke inu. Ua emi nui ka wai a no laila ʻaʻole hiki i nā kānaka ke komo i ka wai inu.
Hoʻopilikia nui ʻia ka ʻōnaehana wai a me nā ʻano mahiʻai no nā kumu like. ua inu ka poʻe i ka wai haumia e mālama ai iā lākou iho a ua alakaʻi kēia i nā maʻi like ʻole a me nā maʻi i kēia mau lā.
1. Somalia
ʻO kekahi o nā ʻāina pilikia loa i ka wai, a ʻo ka mea i luku ʻia e ke kaua, ʻo Somalia. ʻO nā kumu nui o ka wī a me ka make ʻana o ke ola ma ka ʻāina e pili nui ana i nā pilikia wai ma laila. ʻOiai ua lako pono ka ʻāina i nā kumuwaiwai wai, inā e hoʻokele pono ʻia, hiki ke hoʻoponopono i ka pilikia, akā no ka mea ʻaʻole i hoʻoponopono ke aupuni i kēia pilikia, ua lōʻihi ka pilikia. Pono ka poʻe e pilikia i ka nele o ka wai a hele i kahi lōʻihi e loaʻa ai ka wai inu, wai maʻemaʻe a maʻemaʻe. Eia nō naʻe, pono koke nā hoʻolālā a me nā papahana no ka mālama ʻana i nā kumuwaiwai i loaʻa a hāʻawi i ka poʻe i lawa ka wai no ka meaʻai.
Ke lohi nei ka wikiwiki o ka wai, ke ʻimi nei nā aupuni o kēia mau ʻāina a me nā alakaʻi o kēlā me kēia ʻāina i nā koho e hoʻoponopono ai i kēia pilikia i ka wā e hiki mai ana. Ke ʻimi mau ʻia nei nā koho like ʻole a me nā hoʻonā e hōʻemi i ka pilikia o nā pilikia wai. Akā ʻo ka mea nui e noʻonoʻo ai, ʻo ka hoʻohana ʻana i ka wai me ka liʻiliʻi a me ke akamai i mea e paʻa ai ka pilikia i kekahi ʻano.
