mea kakau
ʻO nā mea nui i hoʻohana ʻia no ke kākau ʻana he huahana kūlohelohe maoli. I ka wā kahiko, hoʻohana ʻia ka ʻoliva a me nā lau pāma a me ka ʻili ma nā ʻāina Mediterranean. Ma Kina, he mau papa lāʻau kēia a ʻokiʻoki i nā kumu ʻohe, a ma nā ʻāina ʻo ʻAsia, he ʻili birch. Hoʻohana ʻia nā mea kākau ʻē aʻe, me ka lole olonā a me ka pōhaku ma Roma. Ua kahakaha ʻia nā palapala hoʻomanaʻo, ka pōhaku kupapaʻu a me ka hoʻomana ma ke kinikini. Ma Mesopotamia ia manawa, ʻo nā papa pālolo ka mea kaulana loa. E ʻike i ka ulu ʻana o nā mea hana kākau i ka wā ma ka ʻatikala ma lalo nei.
kahiko ʻO nā mea mua i hoʻohana ʻia no ke kākau ʻana he mau huahana kūlohelohe maoli. I ka wā kahiko, ua hoʻohana ʻia nā ʻoliva a me nā lau pāma a me ka ʻili (me ka linden a me ka lāʻau elm) ma nā ʻāina Mediterranean. Ma Kina, aia lākou hōʻailona lāʻau i ʻokiʻoki i nā ʻōpala ʻohea me nā ʻāina ʻē aʻe o Asia ʻili birch.
Nā ʻokoʻa, maʻamau mea kakau hoʻohana ʻia, ma waena o nā mea ʻē aʻe aia ma Roma canvas i pōhaku. Ua kahakaha ʻia nā palapala hoʻomanaʻo, ka pōhaku kupapaʻu a me ka hoʻomana ma ke kinikini. Ma Mesopotamia, nā mea kaulana loa i kēia wā papa lepo. Ma kekahi ʻaoʻao, ma Helene, ua hana ʻia nā palapala ma nā pūpū lepo.
Mea paahana kakau ua ulu pū lākou i ka wā. ʻO kā lākou hoʻohana ʻana ma muli o nā mea i hoʻohana ʻia i kēlā manawa. I ka hoʻomaka ʻana, hoʻohana pinepine ʻia nā mea paʻakikī, no laila pono ke kahakaha ʻia nā mea kākau, hammer a hoʻopaʻa ʻia paha. Hoʻohana ʻia no ke kalai ʻana i ka pōhaku ʻokiʻoki, stylus no ke kalai ana i ka metalaa me kahi ʻohe i ʻoki ʻia no ke kahakaha ʻana i nā hōʻailona ma nā papa pālolo. No nā mea palupalu (papyrus, olonā, parchment a laila pepa) i hoʻohana ʻia ma ke ʻano: ʻohe, pulupulu a me ka peni.
1. He lua inika lua mai ka wa kahiko mai o Roma
kahiko - nā makahiki waena Ua pono ke kakau ma na mea palupalu inika (ekahi). ʻO ka ʻeleʻele ka waihoʻoluʻu maʻamau, akā ua hana ʻia nā ʻīnika kala - ʻulaʻula ka hapa nui, akā ʻo ka ʻōmaʻomaʻo, uliuli, melemele a keʻokeʻo. Ua hoʻohana ʻia ma nā poʻo inoa a i ʻole nā poʻo mua o nā manuscripts a i ʻole nā pūlima o nā mea hanohano. Ua hoʻohana pinepine ʻia ka pena gula a me ke kala no nā palapala waiwai.
I ka wā kahiko a me ka Middle Ages, hoʻohana nui ʻia ka ʻīnika kalapona. Hana ʻia ia ma ka hoʻohui ʻana i ka ʻeleʻele kalapona a me kahi mea hoʻopaʻa (maʻamau he resin, akā he gum arabic a meli paha) e hana i ka pauka i hoʻoheheʻe ʻia i ka wai i ka wā i manaʻo ʻia e hoʻohana ʻia. Ua kapa ʻia kekahi ʻano hibir i loko o ke ʻano wai, i hana ʻia mai ka pī jelly. Hoʻohui ʻia ka paʻakai, kahi mea hoʻopaʻa a me ka pia a i ʻole ka winika waina. ʻAʻole paʻa loa nā ʻīnika ma hope (ʻo ia ka mea i kapa ʻia ʻo ka inika) a hiki ke hoʻopau i ka parchment a i ʻole ka pepa ma muli o ko lākou mau mea ʻino.
Millennium XNUMX BC Pākīpika Ua ʻike ʻia ma ʻAigupita kahiko (2). ʻO nā palapala kahiko loa i mālama ʻia ma ka papyrus mai ka makahiki 2600 BC. Ma kahi o ke kenekulia XNUMX BC, ua hōʻea ka papyrus i Helene, a ma kahi o ke kenekulia XNUMX BC ua ʻike ʻia ma Roma. ʻO ka hoʻolaha ʻana o ka papyrus i hana ʻia i ka wā Helene.
ʻO ke kikowaena nui o ka hana papyrus ʻo Egyptian Alexandria mai ka XNUMXth century BC, mai kahi i hoʻolaha ʻia ai i nā ʻāina ʻē aʻe. ʻO ia ka mea nui i ka hana ʻana i nā puke a me nā palapala (ma ke ʻano o nā ʻōwili). Ua hoʻomau ʻia ka hana papyrus ma ʻAigupita a hiki i ke kenekulia XNUMX. Ma ʻEulopa, ua hoʻohana ʻia ka papyrus no ka manawa lōʻihi loa, a hiki i ka waena o ke kenekulia XNUMX, i ka hoʻomākaukau ʻana i nā palapala ma ke keʻena pope. I kēia manawa, hoʻohana wale ʻia ka papyrus no ka hana ʻana i nā kope pololei o nā palapala kahiko i kūʻai ʻia ma ke ʻano he souvenir.
3. ʻO Cai Lun ma kahi hōʻailona leka Kina mai ka makahiki 1962
VIII vpne - II vpne Wahi a nā moʻolelo Kina, ka pepa Ua haku ʻia ia ma Kina e Cai Luna (3), he kuhina nui ma ke aloaliʻi o Emperor He Di o ka ʻohana aliʻi Han. Ua hoʻāʻo ke kākau ʻōlelo i ka ʻili lāʻau, ke kilika a me nā ʻupena lawaiʻa a hiki i ka loaʻa ʻana o ke ʻano kūpono (pepa i hana lima ʻia) me ka hoʻohana ʻana i ka lole silika a me ke olonā.
Eia naʻe, ua hōʻike ʻia nā hopena o ka noiʻi archaeological ua ʻike mua ʻia ka pepa, ma ka liʻiliʻi loa i ke kenekulia 751 BC, no laila ua hana ʻo Cai Lun i kahi ala e hana nui ai i ka pepa. Ma hope o ke kaua ʻana ma ka muliwai Talas i ka makahiki XNUMX, ua lawe ka poʻe ʻArabia i nā mea hana pepa Kina, kahi i kaulana ai ka pepa ma nā ʻāina ʻAlapia. Ua hana ʻia ka pepa ma muli o ka loaʻa ʻana o nā mea maka - incl. hemp, lole olonā a i ʻole kilika. Hele mai ʻo ia i ʻEulopa ma o Sepania i hoʻopio ʻia e ko ʻArabia.
II wpne - VIII wne I ka wā kahiko, ua hoʻololi mālie ʻia ka papyrus aniani, ʻoi aku ka kūpono no ke ʻano hou o ka puke i lilo ai ke codex. Hana ʻia ka ʻili holoholona (membrane, parchment, charta parchment). Ua hoʻohana mua ʻia ia ma mua o ko mākou au ma ʻAigupita (ka Buke o ka poʻe make mai Cairo), akā ʻaʻole i hoʻohana nui ʻia ma laila.
Eia nō naʻe, i ke kenekulia XNUMX, ua hoʻokūkū ʻo ia me ka papyrus a lilo i mea nui no ke kākau ʻana. I ke kenekulia XNUMX, ua hōʻea ʻo ia i ka Chancellery Frankish. Ua laha ia i ke kenekulia XNUMX, a komo i nā keʻena pope i ke kenekulia XNUMX. ʻO ka ʻenehana hana a me ka inoa e pili pū ana me ke kūlanakauhale Helene o Pergamon, kahi i hana ʻole ʻia ai ka parchment, akā ua hoʻomaikaʻi nui ʻia kāna hana.
c. Keneturi XNUMX AD Ua kaulana ia no ke kākau ʻana ma ka ʻili (ma hope ma ka pepa). hulu manu mai ka swan a geese paha. Pono e oi pono ka peni (ka lahilahi a me ka oi a palahalaha paha) a ma ka hope. ʻO nā quills ka mea kākau nui a hiki i ke kenekulia XNUMX.
kahiko - 1567 История penikala hoʻomaka ʻia me ka wā kahiko. ʻO ka inoa Polani mai ke alakaʻi i kākau ʻia ma ʻAigupita kahiko, Helene a me Roma. A hiki i ke kenekulia 1567, ua hoʻohana nā mea pena kiʻi ʻEulopa i ke alakaʻi, zinc, a i ʻole nā koʻokoʻo kālā e hana i nā kaha kiʻi hina ʻulaʻula i kapa ʻia ʻo silverpoints. I ka makahiki XNUMX, ua wehewehe ka Swiss, ʻo Konrad Gesner, i ke koʻokoʻo kākau me kahi paʻa lāʻau i loko o kahi kuʻikahi e pili ana i nā mōʻalihaku. ʻEkolu makahiki ma mua, ua loaʻa ka graphite maʻemaʻe ma Borrowdale, ʻEnelani, kahi i hoʻohana koke ʻia ma kahi o ke kēpau, akā mau ka inoa penikala.
1636 ʻO Kelemānia mea hoʻokumu Daniel Schwenter ua hana ʻo ia i ka mea i hoʻokumu i nā peni punawai hou. He hoʻololi akamai ʻo ia i nā hoʻonā i hoʻohana mua ʻia - ma kahi ʻāpana lāʻau me kahi ʻoi ʻoi i loko he inika ko ka hulu manu. ʻO kahi peni kala me kahi hāʻawi ʻīnika i loko, no 10 francs, i wehewehe mua ʻia ma Paris e ʻelua mau huakaʻi Dutch i 1656.
1714 Ua loaʻa i ka ʻenekini Pelekane ʻo Henry Mill kahi patent no ka hoʻolālā ʻana i ka mea hana, ʻo ia ka nucleus o ka mea i kūkulu ʻia ma hope he mīkini mīkini i hoʻomaikaʻi ʻia.
1780-1828 kanaka Pelekane Samuel Harrison hana i ka prototype o ka peni metala. I ka makahiki 1803, ua pani ka mea hana Pelekane ʻo Wise o Lākana nib patent, akā, ma muli o ke kumukūʻai kiʻekiʻe o ka hana ʻana, ʻaʻole i hoʻohana nui ʻia. Ua loli ke kūlana ma kahi o 1822, i ka wā i hoʻomaka ai e hana ʻia e nā mīkini e hoʻomaikaʻi i ka Harrison hoʻokahi nāna i kūkulu i ka prototype 42 mau makahiki ma mua. I ka makahiki 1828, ua hoʻomohala ʻo William Joseph Gillott, William Mitchell, a me James Stephen Perry i kahi ala e hoʻohua nui ai i nā nibs ikaika a cheap (4). Mahalo iā lākou, ua hana ʻia ma mua o ka hapalua o nā ʻōlelo peni i hana ʻia ma ka honua.
4. Ka hulu Gillot o ke kenekulia ʻumikūmāiwa
1858 ʻO Hymen Lipman patentuje penikala me ka holoi ʻia noho ma kekahi welau. Ua wānana kekahi kanaka kālepa i kapa ʻia ʻo Joseph Reckendorfer e lilo ka mea hana i mea paʻa a kūʻai i ka patent mai Lipman. ʻO ka mea pōʻino, i ka makahiki 1875, ua hoʻopau ka ʻAha Kiekie o ʻAmelika i kēia patent, no laila ʻaʻole i loaʻa ka waiwai o Reckendorfer.
1867 No ka mea nāna i hana i ka hana mīkini kikokiko Manaʻo ʻia ʻo ʻAmelika ʻO Christopher Latham Sholes (5), nāna i kūkulu i kāna kumu hoʻohālike mua. ʻO ka mea hana āna i hana ai, he kī, he lipine i hoʻomaloʻo ʻia i ka inika, a he pā metala me ka pepa ma luna. Ua hoʻomaka ka mīkini ma ke kaomi ʻana i nā pedals, no ka mea, ua hoʻohana ʻo Scholes i kahi kaʻa e like me nā mīkini humuhumu o ia manawa. Ua hoʻomaka ʻo Sholes i kāna hana i ka makahiki 1873 me ka hui pū ʻana me ka hale hana lima ʻAmelika ʻo Remington. ʻOiai i kēlā manawa, ua hana ʻia ka hoʻolālā keyboard QWERTY i hoʻohana ʻia a hiki i kēia lā, i hoʻolālā ʻia e pale aku i nā font.
5. ʻO ke kahakaha ʻana e Henry Mill me ka mana mua o ka mīkini paʻi kiʻi āna i hana ai.
1877 ua patent penikala mīkini me kahi ʻano like me nā mea hou - me ke koʻokoʻo i hoʻopaʻa ʻia i loko o nā sponges i hoʻopaʻa ʻia e kahi pūnāwai.
6. Hōʻike kiʻi o ka patent a Waterman
1884 Patent mua ma ʻOuntainlelo penikala ua hoʻolako ʻia ma kahi o ka makahiki 1830, akā ʻaʻole hiki ke hoʻohana ʻia - ua puka koke ka ʻīnika a ʻaʻole i puka iki. ʻO ka peni punawai hou e like me kā mākou i ʻike ai i kēia lā, me ka lako ʻīnika hiki ke hoʻololi ʻia, ua hana ʻia e ka ʻinikua ʻAmelika ʻo Lewis Edson Waterman (6).
Ua hoʻokumu ka mea nāna i hoʻokumu i ka wai ʻo Waterman i kahi ʻōnaehana "kanal feed" e pale ai i ka ʻīnika ma o ka hoʻoponopono ʻana i ka lako inika. He ʻumi makahiki ma hope mai, ua hoʻokō ʻia ka peni e George Parker mai USA, nāna i kūkulu i kahi ʻōnaehana e hoʻopau i nā blots, ma muli o kahi hopena e pale ai i ka manawa ka inika e kulu ana ma ka nib.
1908-29 ʻO ka ʻAmelika Walter Sheaffer ka mea mua i hoʻohana i ka lever ma kona ʻaoʻao e hoʻopiha i ka peni - ua omo ka ʻīnika i loko o ka peni ma o ka nib. Ua ʻike koke ʻia lākou pāpaʻa ʻīnikahoʻokomo ʻia i loko o ka peni, a me nā pahu aniani pani. I ka makahiki 1929, ua hana ka hale hana Pelikan German i ka plunger inika.
1914 Hoʻokumu ʻo James Fields Smathers i kahi mīkini mīkini uila. Ua komo nā mīkini mīkini uila i ka mākeke ma kahi o 1920.
1938 Na ka mea pena a me ka mea kākau moʻolelo Hungarian ʻo László Bíró (7) i haku i ka peni. Ma hope o ka hoʻomaka ʻana o ke kaua, ua holo ʻo ia i kona ʻāina hānau a hiki i Argentina, kahi i hoʻomaʻamaʻa ai ʻo ia me kona kaikaina ʻo George (he chemist) i ka mea hou. Ua hoʻomaka ka hana mua i ke kaua ma Buenos Aires. I ka makahiki 1944, kūʻai aku ʻo Bíró i kāna mau ʻāpana i kekahi o kāna mau mea kuleana nāna i hoʻomaka i ka hana ʻana ma ka nui.
7. Laszlo Biro a me kona Vinalazek
40-50 makahiki. ʻO ke kenekulia iwakālua ʻO ka mua pila he mau hulu i hoʻololi ʻia. Ma kahi o ka nib, ua hoʻolako ʻia lākou me kahi ʻano wick e hiki ai i ka ʻīnika ke kahe. Ua manaʻo ʻia ʻo Sidney Rosenthal mai ʻAmelika ʻo ia ka makua o ka mea hou. I ka makahiki 1953, ua hui pū ʻo ia i ka pahu ʻīnika me kahi wili hulu hipa a me kahi kiko kākau. Ua kapa ʻo ia i ka "magic marker" holoʻokoʻa, ʻo ia hoʻi peni hoailona kilokilo, no ka mea, ua ʻae ia i ke kaha kiʻi ʻana ma kahi o ka ʻili (8).
OK. 1960-2011 Ke ulu nei ka hopohopo ʻAmelika iā IBM he ʻano mīkini kikokiko hou, w której czcionki osadzone na osobnych dźwigniach zastąpiono głowicą obrotową. W późniejszym okresie wypierały swoje mechaniczne odpowiedniki. Ostatnia generacja maszyn do pisania (około 1990 r.) miała już możliwość zapisywania i późniejszej edycji tekstu. Potem maszyny zostały wyparte przez komputery, wyposażone w edytory lub procesory tekstu i drukarki. Ostatnią fabrykę maszyn do pisania zamknięto w marcu 2011 roku w Indiach.
Nā ʻano mea hana kākau
I. Nā mea hana kūʻokoʻa - Loaʻa iā lākou kahi hana maʻamau i ke ʻano o ko lākou ola pono e like me ko lākou ola kino.
- Me ka hoʻohana ʻole ʻana i nā mea pena. Ua hana ʻia nā hiʻohiʻona kahiko loa o ke kākau ʻana me ka hoʻohana ʻole ʻia ʻana o ke kala ma ke ʻoki ʻana i kahi ʻili palahalaha me kahi mea hana ʻoʻoleʻa. ʻO kahi laʻana, ʻo ia nā palapala Kina o jiaguwen i kahakaha ʻia i loko o nā pūpū honu. Ua hana ka poʻe Sumerians kahiko a me ko lākou mau hope, e like me ko Babylonians, i kā lākou palapala cuneiform ma ke kaomi ʻana i kahi peni ʻekolu i loko o nā papa lepo palupalu, e hana ana i nā ʻano ʻano ʻano wili.
- Me ka hoʻohana ʻana i ke kala. ʻO ke ʻano kumu o ka "penikala" he stylus alakaʻi i hoʻohana ʻia e ka poʻe Roma kahiko nāna i hoʻohana ia mea no ke kākau ʻana ma luna o ka lāʻau a i ʻole ka papyrus, e waiho ana i nā kaha ʻeleʻele kahi e ʻoki ʻia ai ka metala palupalu. ʻO ka hapa nui o nā "penikala" hou he kumu ʻawaʻawa ʻole o ka graphite hina-ʻeleʻele i hui pū ʻia me ka pālolo ma nā ʻāpana like ʻole e loaʻa ai nā ʻano like ʻole. ʻO nā mea hana maʻalahi o kēia ʻano ʻo ia ka peni keʻokeʻo a i ʻole ka lanahu ʻeleʻele, i hoʻohana ʻia e nā mea pena i kēia lā. Loaʻa i kēia ʻāpana nā penikala lāʻau a me nā peni wax, i hoʻohana nui ʻia e nā keiki. ʻO kahi hiʻohiʻona maʻamau o kēia mau mea hana, ʻo kā lākou hoʻohana ʻana e pili pono i ko lākou ola kino.
II. Nā mea kōkua - Pono kēia mau mea i hoʻohui ʻia e kākau ʻia a ʻaʻole hiki ke hoʻohana i ka wā 'pololei'.
- hulu manu
a) Hoʻokomo ʻia me ka hana capillary. I ka wā mua, hana ʻia nā peni ma ke kālai ʻana i nā mea kūlohelohe, ma muli o ka hana capillary, hiki ke mālama i kahi waihona liʻiliʻi o ka ʻīnika kākau. Ua liʻiliʻi naʻe kēia mau waihona a pono e hoʻokomo ʻia ka peni i kēlā me kēia manawa i loko o ka lua inika waho e hoʻopiha hou ai. Pēlā nō ia no nā nibs immersion kila, ʻoiai ua hiki i kekahi mau hoʻonā ke paʻa iki i ka ʻīnika ma mua o nā nibs maoli.
b) nā peni. Aia lākou i kahi hui nib, kahi keʻena waihona inika, a me kahi hale i waho. Ma muli o ka hoʻolālā ʻana o ka peni, hiki ke hoʻopiha pololei ʻia ka pahu inika ma ke koi ʻana mai waho mai, ma ka hoʻomoʻa ʻana, a i ʻole ma ka hoʻohana ʻana i nā pahu pahu hoʻopihapiha hoʻopau. Hiki ke hoʻohana ʻia kekahi mau ʻano inika i loko o ka peni punawai e pale aku ai i ka paʻa ʻana o ka mīkini.
c) Nā peni a me nā māka. ʻO ka peni kahi kino a me kahi paipu i hoʻopiha ʻia me ka inika mānoanoa a hoʻopau i kahi peni. Hoʻokomo ʻia kahi pōpō me ke anawaena o 1 mm i loko o ka mea paʻa. I kou kākau ʻana, ʻōwili ka pōleʻa ma luna o ka pepa, e puʻunaue like i ka ʻīnika. Noho ka pōpō i loko o kahi kumu, e hiki ai iā ia ke hoʻohuli manuahi a pale i ka hāʻule ʻana i waho. Aia kahi wahi liʻiliʻi ma waena o ka pōpō a me ke kumu no ka ʻīnika e hoʻokahe. He liʻiliʻi ka hakahaka e mālama ai ka hana capillary i ka ʻīnika i loko ke hoʻohana ʻole ʻia ka peni. ʻO ka peni maka (ʻo ia hoʻi: marker, marker, marker) he ʻano peni me ka porous core i pulu i ka ʻīnika. He porous ka peni, e hiki ai ke kulu malie ka inika ma ka ili o ka pepa a i ole ia.
- Nā penikala mīkini
ʻAʻole like me ka hana lāʻau maʻamau o kahi penikala a puni kahi graphite paʻa paʻa, ʻo ka penikala mīkini e hānai i kahi ʻāpana graphite liʻiliʻi a neʻe ma o kona piko.
- Palaki
No ka laʻana, kākau mau ʻia nā huaʻōlelo Kina me kahi pulupulu i manaʻo ʻia e hāʻawi iā ia iho i kahi paʻi maikaʻi a maʻalahi. He ʻokoʻa ka pulupulu mai ka peni ma ia mea, ma kahi o kahi nib ʻoʻoleʻa, aia nā bristles palupalu ka pulupulu. Hoʻoneʻe mālie ʻia nā bristles ma luna o ka pepa me ke kaomi kūpono. Ke hana nei kekahi mau ʻoihana i nā "brush pens", ma kēia ʻano like me ka peni punawai, me kahi waihona inika kūloko.
E nānā hoʻi:
